Soru: Bidatın tanımı nedir? Kitap ve sünnete muhalefet etmek güzel bidat diye adlandırılır mı? Çünkü bizler mesela bazı cemaatlerin zikirlerde ileri gittiğini görüyoruz. Yani belirli bazı zikirlerde aşırıya gidiyorlar. Mesela sabah ve akşam zikirlerine ekleme yapıyorlar. Bu işe bidat diyebilir miyiz?
Cevap: Bidatın kuralı (Allah sizi mübarek kılsın): “Allah’ın meşru kılmadığı şekilde insanın Allah’a ibadet etmesidir.” Bu kuraldır. İnsan, Allah’ın meşru kılmadığı ibadeti yapamaz. Bidat ibadatle ilgilidir. İbadetlerden başka bir işle ilgisi yoktur.
İnsan, Allah’ın meşru kılmadığı inanç, söz veya fiille ibadet yaparsa bu bidattır deriz . Ancak ibadet dışındaki işlerde istediğin şeyi çıkarabilirsin, hiç kimse sana bu bidattır demez.
Şimdi dünyalık işlerde bir çok icatlar var öyle değil mi? Şimdi biz bilgisayarla ve daktilolarla yazıyoruz, ses kaydedici ile ses kaydediyoruz. Bunlar sahabe zamanında bilinen bir şey değildi ancak bunlar ibadet değildir. Bunlar gündelik işler ve araçlardır.
Ama mesela Allah’ın kendinde var dediği sıfatlarını, (bunlar Allah’a yakışmaz deyip) tenzih ederek Allah’a ibadet edenler bidatçıdırlar. Veya Allah’ın sıfatlarını temsil yaparak, ‘Bizler, Allah’ın bizim gibi sıfatları olduğuna iman ediyoruz.’ diyerek ibadet edenler; bunlarda aynı şekilde bidatçıdırlar.
Öyleyse bidat için kural nedir? “Allah’ın meşruu kılmadığı inanç veya söz veya fiille Allah’a ibadet etmektir. Bu, ibadetin aslında da olabilir veya yapılış şeklinde de olabilir.”
İnsanlar toplanıp namaz kılsalar ve sonra, ‘Biz namaz tesbihatlarını toplu bir şekilde yaparak Allah’ı zikredeceğiz. Hep beraber -Subhanallah, velhamdülillah, vAllahu Ekber- diyeceğiz.’ deseler, bu (yaptığınız) bidattir deriz. Nasıl bidat olmuştur, aslıyla mı, metoduyla mı? (yeni bir ibadet çıkarmakla mı yoksa ibadete yeni bir yapılış şekli eklemekle mi?) -Yapılış şekli ile bidattir. (İbadetin aslı -zikir yapmak- İslam’da vardır ama metodu -hepberaber olması- İslam’da yoktur.)
Kaynak : Silsiletul Ligaât elBab elMeftuh 65
الضابط في تعريف البدعة
السؤال: ما هو تعريف البدعة؟ وهل ما خالف الكتاب، والسنة يسمى بدعة حسنة؛ لأننا نجد بعض الجماعات يغلون مثلاً في الأذكار، يعني: في أذكار معينة -مثلاً- في الصباح،أو في السماء فيزيدون في هذه الأذكار، فهل هذه تسمى بدعة؟
الجواب: ضابط البدعة -بارك الله فيك-: أن يتعبد الإنسان لله بما لم يشرعه الله، هذا الضابط، لا أن يفعل ما لم يشرعه الله، أن يتعبد، فالبدعة تتعلق بالعبادة، وإنما غير العبادة فما لها تعلق بها، فإذا تعبد الإنسان لله بما لم يشرعه من عقيدة ،أو قول، أو فعل قلنا: هذه بدعة، أما إذا كان من الأمور غير التعبدية ،فابتدع ما شئت، ولا أحد يقول: هذه بدعة؛ولهذا الآن عندنا ابتداعات كثيرة في الأمور العادية أليس كذلك؟ نكتب بالكمبيوتر الآن، وبالآلات الكاتبة، ونسجل في المسجل، وهذا ليس معروفاً في عهد الصحابة، لكن هذا ليس تعبداً، ولكن من الأمور العادية ،والوسائل. أما التعبد لله ،مثل الذين يتعبدون لله ـ تعالى ـ بتنزيهه عن صفاته التي وصف الله بها نفسه، هؤلاء مبتدعة، يتعبدون لله تعالى بإثبات المثيل له فيقولون: نحن نؤمن بالصفات على أنها مماثلة لصفاتنا هؤلاء مبتدعة ـ أيضاً ـ . فالضابط في البدعة إذاً ما هو؟ (التعبد لله بما لم يشرعه الله من عقيدة ،أو قول، أو عمل، سواء كان في أصل العبادة، أو في كيفيتها) .فلو صلى أناس جماعة، ثم قالوا: سنذكر الله ـ عز وجل ـ بأذكار الصلوات جميعاً، نقول جميعاً: سبحان الله، والحمد لله، والله أكبر، قلنا: هذه بدعة، بدعة بماذا … بأصل العبادة،أو بكيفيتها؟ بكيفيتها
المصدر: سلسلة لقاءات الباب المفتوح > لقاء الباب المفتوح [65] العقيدة > البدع والمحدثات