1) Kitabın ismi
Bu kitabın ismi “Kitab-ul iman”dir.
2) Yazarın hayatı ve şahsiyeti
- Bu kitabı Ebû Ubeyd el-Kâsım bin Sellâm rahimehullah yazmıştır. Kendisi ilk dönem alimlerindendir.
- Hicri iki ve üçüncü asırda yaşamıştır. El-Kâsım bin Sellâm bin Abdullah, Afganistan’ın Herat şehrinde h.157 senesinde doğdu. Babası Rum bir köleydi.
- Bildiği ilmi alanlar; lügat, fıkıh, hadis, cerh ve tadildir.
- İmam Ahmed’in hocalarından ders almıştır. Bunlar arasında Sufyan bin Uyeyne, Yezid bin Harun ve Yahya bin Said el-Kattani vardır.
- Meşhur olan büyük imamlara hocalık yapmıştır. Bunlar arasında imam ed-Derimi, ibni ebi Dunya ve el-Bağavi vardır.
- Aynı yaşta olmalarına rağmen İmam Ahmed onu ve ilmini övmüştür. Kendisinden ilim ve faydalar zikredip ondan istifade etmiştir.
- Hicri 224 yılında vefat etmiştir.
3) Kitabın içeriği
- Bu kitap iman bahsinde ele alınmış ilk kitaplardandır.
- İman konusu, ümmet içinde ilk çıkan ihtilaftır. Ehli Sünnet vel Cemaat’ten ilk çıkan ve müslümanların safını bozan fırka hâricilerdir. Hariciler büyük günah sebebiyle insanları tekfir etmiş ve iman konusunda ehli sünnetten ayrılan ilk fırka olmuştur.
- Ebû Ubeyd bin Sellâm bu kitabında en önemli iman meselelerini işlemiş ve imanı ve hakikatını ele almıştır. Bu kitapta iki bidat fırkasını eleştirmiştir; Birincisi cehmiyye fırkası. Ikincisi, imanın kalbin tasdiği ve dilin ikrarı olarak görüp ameli imandan saymayan murcietul fukahadır.
- Yine bu kitapta murcielerin bazı şüphelerini zikrederek onlara Kur’an ve sünnette gelen nasslar ile imanın söz amel ve itikat olduğuna dair deliller zikretmiştir.
- Yine bu kitapta imanın azalıp eksildiğine, imanda istisna konusuna ve diğer iman konularına bağlı önemli meselelere değinmiştir.
4) Kitabın en önemli baskıları
- Bu kitabı inceleyen, düzenleyen, hadisleri kısımlandıran ve açıkayan şeyh Muhammed Nâsıruddin el-Elbânî ‘dir.
- Yayın evi: el-Maarif lin-neşir ve tevzi’ yayın evi – Riyad
- Baskı: el-Maarif kitap evinin basmış olduğu birinci baskıdır 1421.h. 2000.m.